Kusvibiswa kwemhepo mukati kunokonzerwa nekupisa zvitubu zvehuni - sehuni, tsvina yezvirimwa, nendove - yekubikisa nekudziisa.
Kupiswa kwemafuta akadai, kunyanya mudzimba dzine urombo, kunokonzeresa kusvibiswa kwemweya izvo zvinozokonzera zvirwere zvekufema izvo zvinogona kukonzera kufa nekukurumidza.WHO inodana kusvibiswa kwemhepo mudzimba kuti “ingozi imwe huru yeutano hwemhoteredzo pasi pose.”
Indoor kusvibiswa kwemhepo ndiyo imwe yenzira dzinotungamira dzengozi dzekufa nguva isati yakwana
Indoor kusvibiswa kwemhepo ndiyo inotungamira njodzi yekufa nguva isati yakwana munyika dzine urombo
Kusvibiswa kwemhepo mukati nderimwe rematambudziko makuru ezvakatipoteredza pasi rose - kunyanya kunevarombo pasi roseavo vanowanzotadza kuwana mafuta akachena ekubikisa.
TheGlobal Burden of Diseasechidzidzo chikuru chepasi rose pamusoro pezvinokonzeresa uye njodzi dzerufu nezvirwere zvakaburitswa mujenari rezvokurapaThe Lancet.2Idzi fungidziro dzenhamba yegore negore yenzufu dzinonzi dzakakonzerwa nenjodzi dzakasiyana-siyana dzinoratidzwa pano.Chati iyi inoratidzwa kuhuwandu hwepasi rose, asi inogona kuongororwa kune chero nyika kana dunhu uchishandisa "shanduko nyika" toggle.
Kusvibiswa kwemhepo mudzimba ndiko kune njodzi kune zvakati wandei zvinotungamira kufa kwenyika, kusanganisira chirwere chemoyo, mabayo, sitiroko, chirwere cheshuga nekenza yemapapu.3Muchati tinoona kuti ndiyo imwe yenzira dzinotungamira dzenjodzi dzerufu pasi rose.
Maererano neGlobal Burden of Diseasekudzidza 2313991 kufa kwakakonzerwa nekusvibiswa kwemukati mugore rapfuura.
Nekuti iyo IHME data ichangoburwa isu tinovimba zvakanyanya neIHME data mubasa redu rekusvibisa mukati memhepo.Asi zvakakosha kucherechedza kuti WHO inoburitsa huwandu hukuru hwekufa kusvibiswa kwemweya mukati.Muna 2018 (yazvino data iripo) iyo WHO inofungidzira kufa kwemamiriyoni mazana matatu nesere.4
Kukanganisa kwehutano hwekusvibiswa kwemhepo mukati kwakanyanya kunyanya munyika dzine mari shoma.Kana tikatarisa kuparara kwenyika dzine yakaderera sociodemographic index - 'Low SDI' pane inopindirana chati - tinoona kuti kusvibiswa kwemhepo mukati kuri pakati pezvinhu zvakaipisisa.
Kuparadzirwa kwepasi rose kwerufu kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati
4.1% yerufu rwepasi rose inokonzerwa nekusvibiswa kwemhepo mukati
Indoor kusvibiswa kwemhepo kwakakonzerwa nekufa kunofungidzirwa kwe2313991 mugore rapfuura.Izvi zvinoreva kuti kusvibiswa kwemhepo mukati kwakakonzera 4.1% yerufu rwepasi rose.
Pamepu pano tinoona mugove wekufa kwegore negore kunokonzerwa nekusvibiswa kwemhepo mukati mepasi rose.
Kana tichienzanisa chikamu cherufu chinokonzerwa nekusvibiswa kwemweya wemukati kana nekufamba kwenguva kana pakati penyika, hatisi kungoenzanisa huwandu hwekusvibiswa kwemhepo yemukati, asi kuoma kwayo.muchirevo chechinyorwayezvimwe zvinhu zvinogona kukonzera rufu.Mugove wekusvibiswa kwemweya wemukati haungotsamiri pakuti vangani vanofa nguva isati yakwana kubva pazviri, asi chii chimwe vanhu vari kufa nacho uye kuti zviri kuchinja sei.
Kana tikatarisa mugove uri kufa nekusvibiswa kwemhepo mukati, nhamba dzakakwira munyika dzine mari yakaderera muSub-Saharan Africa, asi hadzina kunyanyosiyana nenyika dziri muAsia kana Latin America.Ikoko, kuomarara kwekusvibiswa kwemweya wemukati - kunoratidzwa sechikamu cherufu - kwakafukidzwa nebasa rezvimwe zvinhu zvine njodzi pamari yakaderera, senge yakaderera kuwana.mvura yakachena, muromboutsananauye bonde risina kuchengetedzeka zvinova zvine njodziHIV/AIDS.
Huwandu hwekufa hwakanyanya kupfuura nyika dzine mari shoma
Huwandu hwevanhu vanofa kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati vanotipa kuenzanisa kwakaringana kwemisiyano yekufa kwayo pakati penyika nekufamba kwenguva.Mukupesana nechikamu cherufu chatakambodzidza, huwandu hwevanhu vanofa haukonzerwi nekuchinja kuri kuita zvimwe zvikonzero kana njodzi dzerufu.
Mumepu iyi tinoona kufa kwevanhu kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati mepasi rose.Huwandu hwevakafa hunoyera huwandu hwevanhu vanofa pa100,000 vanhu munyika kana dunhu rakapihwa.
Zvinova pachena kusiyana kukuru kwehuwandu hwekufa pakati penyika: mitengo yakakwira munyika dzine mari shoma, kunyanya mhiri kweSub-Saharan Africa neAsia.
Enzanisa mareti aya neaya munyika dzine mari yakawanda: mhiri kweNorth America mazinga ari pasi pe0.1 vanofa pa100,000.Ndiwo mutsauko wakakura kudarika 1000.
Nyaya yekusvibiswa kwemhepo yemukati saka ine kupatsanurwa kwehupfumi kwakajeka: idambudziko rakapotsa rabviswa zvachose munyika dzine mari yakawanda, asi rinoramba riri dambudziko guru rezvakatipoteredza uye hutano pamari yakaderera.
Tinoona hukama uhwu zvakajeka patinoronga kufa kwevanhu maringe nemari, sezvakaratidzwahere.Pane hukama hwakasimba husina kunaka: huwandu hwevanhu vanofa hunoderera sezvo nyika dziri kupfuma.Izvi ndezvechokwadiwo kanaenzanisa iyipakati pehuwandu hwehurombo hwakanyanya nemigumisiro yekusvibiswa.
Kufa kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati kwachinja sei nekufamba kwenguva?
Kufa kwegore negore kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati kwakadzikira pasi rose
Nepo kusvibiswa kwemhepo mukati kuchiri chimwe chezvinhu zvinotungamira mungozi yekufa, uye njodzi huru pane mihoro yakaderera, nyika yakaitawo budiriro huru mumakumi emakore apfuura.
Pasi rose, nhamba yekufa kwegore negore kubva mukusvibiswa kwemhepo yemukati yakaderera zvikuru kubva 1990. Izvi tinozviona mukuona, iyo inoratidza nhamba yegore negore yevakafa inokonzerwa nekusvibiswa kwemhepo mukati mepasi rose.
Izvi zvinoreva kuti pasinei nekuenderera mberikuwedzera kwevanhumumakumi emakore achangopfuura, thezvachosenhamba yevakafa kubva mukusvibiswa kwemhepo mukati ichiri kuderera.
Huya kubva https://ourworldindata.org/indoor-air-pollution
Nguva yekutumira: Nov-10-2022